بخش دوم مقاله صدا، موسیقی، زندگی...

در قسمت اول مقاله چندین بار به این نکته تاکید کردیم که در موقع خرید هدفون، به مشخصات درج شده بر روی هدفون یا بسته بندی آن توجه کنید تا حداقل متوجه باشید با چه هدفونی روبرو هستید. در ادامه این مبحث قصد داریم تا به بررسی و توضیحات این مشخصات بپردازیم.

بخش دوم مقاله

آشنایی با مشخصات و ویژگی‌های فنی در هدفون‌ها 

سیستم آکوستیک (Acoustic System)

یکی از ویژگی‌های مهم در انتخاب هدفون، نوع سیستم آکوستیک آن می‌باشد. این نوع سیستم دارای 2 حالت می‌باشد:

1. آکوستیک باز (Open Acoustic)

2. آکوستیک بسته (Close Acoustic)

در طراحی هدفونی که دارای سیستم آکوستیک باز می‌باشد، شما می‌توانید صدای محیط  اطراف خود را بشنوید. اما در طراحی هدفونی که سیستم آکوستیک بسته به‌کار رفته است، این فرآیند کاملا برعکس بوده و سعی شده است تا حد امکان از شنیده شدن صدای محیط جلوگیری به عمل آید.

برحسب نیاز و شرایط شما هرکدام از این 2 سیستم آکوستیک مورد استفاده قرار خواهد گرفت. تعدادی از کاربران ممکن است در فضایی مانند کتابخانه یا مکان‌های عمومی پر سر و صدا احتیاج به استفاده از هدفون داشته باشند که پیشنهاد می‌شود در این مکان‌ها از سیستم آکوستیک بسته استفاده کنند.

دسته‌ای دیگر از کاربران نیاز دارند تا هنگام استفاده از هدفون، صدای محیط را بشنوند. مانند اپراتورهای پاسخ‌گوی تلفن یا منشی‌ها که هم باید به مراجعه کنندگان سرویس بدهند و هم پاسخ‌گوی تلفن‌ها باشند.

به دلیل عدم ورود صدای محیط به این هدفون و خارج نشدن صدا از آن، سیستم آکوستیک بسته از طرفداران بیشتری برخوردار است.

* البته باید توجه داشت که سیستم آکوستیک با سیستم نویزگیر متفاوت است. برای دستیابی به آکوستیک باز یا بسته، معمولا تغییرات و طراحی بر روی بدنه و فرم هدفون صورت می‌گیرد، در حالی‌که سیستم نویزگیر از تکنولوژی سخت‌افزاری یا نرم‌افزاری استفاده می‌کند.

آمپدانس (Impedance)

مقاومت مدارهای داخلی هدفون در هنگام انتقال سیگنال‌های الکتریکی را آمپدانس می‌گویند. هرچقدر میزان آمپدانس یک هدفون بیشتر باشد، میزان سیگنال الکتریکی کمتری از آن عبور کرده و در نتیجه صدای کمتری تولید می‌شود.

هنگامی که قصد انتخاب یک هدفون به‌خصوص از نوع هدفون‌های اطراف گوشی (Over-Ear) را دارید، سعی کنید هدفونی را انتخاب کنید که از آمپدانس پایین‌تری برخوردار باشد.

* در اینجا باید به این نکته هم توجه کرد که، اگر هدفون انتخابی شما بیشتر بر روی گوشی‌های تلفن همراه یا پخش کننده‌های موسیقی پرتابل استفاده می‌شود، به دلیل این‌که از آمپلی‌فایر داخلی برخوردار نیست، باید آمپدانس آن زیر 25 اُهم باشد. اگر هم هدفون انتخابی شما، برای استفاده در دستگاه‌های پخش موسیقی حرفه‌ای با آمپلی‌فایر قدرتمند استفاده می‌شود، بهتر است آمپدانس آن بیشتر از 35 اُهم باشد.

واحد اندازه‌گیری آمپدانس را اُهم (Ω Ohms) می‌گویند.

نوع آهن‌ربا (Magnet Type)

این ویژگی یکی از کم تاثیرترین ویژگی برای کاربران عادی است. نوع آهن‌ربای هدفون را معمولا هرجایی نمی‌توان یافت و تنها برخی از تولیدکنندگان، این فاکتور را روی کالا یا جعبه آن درج می‌کنند.

آهن‌ربای مورد استفاده در هدفون‌ها معمولا 2نوع می‌باشد. در مدل‌های قدیمی‌تر (Ferrite) و در مدل‌های جدیدتر با قدرت و توانمندی بیشتر (Neodymium) مورد استفاده قرار می‌گیرد.

البته باید بدانید که نوع طراحی مدار هدفون‌ها و دیگر قطعات آن مطابق با مگنت آن می‌باشد تا بهترین کارایی و عملکرد را از هدفون شاهد باشیم و جز این انتظار نمی‌رود. پس جای نگرانی نیست که هدفون شما از چه آهنربایی استفاده می‌کند.

در هدفون‌هایی که از مگنت نوع دوم استفاده می‌شود، قیمت بالاتری را نیز شاهد می‌باشیم که در نتیجه ی استفاده از آن، نباید انتظار کیفیت زیاد و محسوسی را داشته باشید.

فرکانس هدفون (Frequency Response)

فرکانس در هدفون را می‌توان دامنه‌ای از صداهای زیر، میانی و بالا تعریف کرد که یک هدفون، توانایی بازتولید آن‌را از پایین‌ترین تا بالاترین تن صدا، دارا باشد.

دایره شنیداری فرکانس در انسان از 20 هرتز تا 20 هزار هرتز می‌باشد. هدفون‌های معمولی سعی می‌کنند، فرکانسی در حدود و میانگین همین رنج را پوشش دهند. هدفون‌هایی هم وجود دارد که قابلیت پوشش فرکانس‌های پایین‌تر (از 5 هرتز) تا فرکانس‌های بالاتر (تا 35 هزار هرتز) را داراست.

سوالی که اینجا پیش می‌آید این است که، آیا انسان توانایی شنیدن این فرکانس‌های پایین و بالاتر از دایره شنیداری خود را دارد که ساخت و استفاده از چنین هدفون‌هایی نیاز باشد؟

تولیدکنندگان و محققین این هدفون‌ها عقیده دارند که ممکن است این فرکانس صدایی هرگز توسط انسان شنیده نشود، اما احساس می‌شود و حس کردن آن باعث می‌شود تجربه شنوایی شما از یک موسیقی، فیلم یا هرچیزی کامل‌تر شود و احساس شنوایی شما ارتقاء یابد.

فرکانس‌های پایین یا بالا چه کاری انجام می‌دهند؟

تولید صداهای ضربه‌ای و بم وظیفه فرکانس‌های پایین است و شما این صدا‌ها را در فرکانس‌های پایین می‌شنوید. صداهای زیر و تند‌وتیز هم وظیفه فرکانس‌های بالاست و سیستم شنوایی انسان، این صداها را در فرکانس‌های بالا می‌شنود.

* اگر شما به ژانر موسیقی خاصی علاقه‌مندید، برای انتخاب هدفونی که بیشترین تاثیر را داشته باشد باید دقت بیشتری به‌خرج دهید.

- برای سبک‌های شرقی مانند EDM (Electronic Dance Music)، POP، Reggae، Techno و Disco بهتر است از هدفون‌هایی با تمایل فرکانسی میانی و بالا استفاده کنید. 

- برای گوش دادن به سبک‌هایی مانند Rock و Heavy Metal هم هدفون‌هایی با تمایل فرکانسی میانی و پایین مناسب به نظر می‌رسد. 

- برای گوش دادن به سبک‌های کلاسیک و شنیدن موسیقی بزرگانی مانند باخ، بتهوون و موتزارت، نیاز به هدفونی دارید که تمامی فرکانس‌ها را به‌خوبی پوشش دهد؛ چرا که در این نوع موسیقی، نت‌های خنثی وجود دارد که باید شنیده شود و حرکت در فرکانس‌های میانی، بالا و پایین بسیار زیاد است.

حساسیت (Sensitivity)

حساسیت در هدفون‌ها را باید با کمی فرمول و پیچیدگی توضیح داد اما به‌طور خلاصه، هرچه میزان حساسیت بیشتر باشد، صدای تولید شده توسط هدفون بیشتر است.

اگر بخواهیم به طور مفصل حساسیت در هدفون‌ها را توضیح دهیم، باید بگوییم که: میزان حساسیت به‌وسیله اندازه‌گیری دسیبلِ خروجیِ هدفون بر میلی وات محاسبه می‌گردد. یعنی چه میزان صدا بر مبنای دسیبل (dB. Decibels) توسط یک میلی‌وات سیگنالِ الکتریکی تولید می‌شود.

در هدفون‌های معمولی، این رنج عددی بین 80 تا 110 دسیبل (dB) می‌باشد.

به این ترتیب، برای انتخاب هدفون با میزان دسیبل مورد نیازتان به حجم خروجی صدا، نوع استفاده و محل استفاده از هدفون توجه کنید.

دیافراگم (Diaphragm) 

پوسته نازکی که در داخل بلندگوهای هدفون می باشد و به‌وسیله ارتعاش، صدای نهایی را تولید می‌کند، دیافراگم نام دارد.دیافراگم هدفون‌ها انواع و اقسام مختلفی نظیر گنبدی، مخروطی، شیپوری و... را شامل می‌شود.

اشکال مختلف و جنس آن‌ها، کیفیت صدای متفاوتی که محسوس باشد را ایجاد نمی‌کند و تولیدکننده‌ها با توجه به نوع کاربرد و کارکرد هدفون مورد نظر، یکی از اشکال و متریال‌ها را انتخاب می‌کنند.

سیم پیچ‌ها (Voice Coil)

سیم پیچ داخلی هدفون را ویس کویل گویند. از ویژگی‌هایی که در موقع خرید یک هدفون خوب باید به آن توجه داشت Voice Coil می‌باشد.

این سیم پیچ‌ها انواع و اقسام مختلفی دارند. سیم پیچ‌های مسی، آلومینیومی و گاهی از هر دو...

سیم پیچ‌های مسی دارای دوام بیشتری از نوع آلومینیومی هستند، اما سیم پیچ‌های آلومینیومی دارای حساسیت صدایی بیشتری هستند. معمولا تولیدکنندگان به دلیل دوام بیشتر هدفون از نوع مسی استفاده می‌کنند.

قابلیت ضد نویز (Noise Cancellation) 

از ویژگی‌های یک هدفون خوب، قابلیت ضد نویز است. این ویژگی، کاربردی حرفه‌ای داشته و عمدتاً با توجه به ساختار فیزیکی و فنی که در ماسکه کردن نویز محیط دارد، کمترین میزانِ صدای محیط را در هنگام پخش به گوش شما می رساند.

آخرین مشخصه‌ای که مورد بررسی قرار خواهد گرفت، تکنولوژی‌های مورد استفاده در ارتباطِ بی‌سیم هدفون‌هاست.

Bluetooth:

معمول‌ترین و پراستفاده‌ترین نوع هدفون‌های وایرلس، بلوتوث می‌باشد. این تکنولوژی شما را قادر می‌سازد، با استفاده از انرژی کمتر، یک ارتباط پایدار بی‌سیم را تا بیش از 10 متر تجربه کنید. اکثر تلفن‌های هوشمند و دستگاه‌های پخش جدیدتر از Bluetooth پشتیبانی می‌کنند.

* ذکر این نکته هم خالی از لطف نیست که نسخه‌های جدیدتر بلوتوث، دارای ارتباط پایدارتر، کیفیت بهتر و مصرف انرژی پایین‌تر می‌باشد. مانند بلوتوث‌های نسخه 4.2 و 5.0.

NFC (Near-Field Communication): 

از این تکنولوژی برای اتصال سریعتر هدفون بی‌سیم با دستگاه مورد نظر (در صورت پشتیبانی) استفاده می‌شود. تفاوت آن با اتصال به روش‌های دیگر، راحتی و سرعت بالای راه‌اندازی و برقراری ارتباط امن‌تر می‌باشد.

Infrared:

این تکنولوژی نیز در گذشته کاربرد زیادی داشته است اما، این روزها تنها برای برخی از سینماهای خانگی استفاده می‌شود.

RF (Radio Frequency): 

این نوع هدفون‌ها معمولا با یک فرستنده که در برخی از مدل‌ها، نقش شارژر را هم دارد، ارائه می‌شوند. این سیستم دامنه بیشتری از سیستم بلوتوثی دارد و بهترین گزینه برای تماشای تلویزیون و یا اتصال به سیستم کامپیوتری می‌باشد. در برخی مدل‌ها ممکن است کیفیت صدای آن‌ها از سیستم بلوتوثی بهتر باشد.

تنها نقطه ضعف این دستگاه‌ها، دریافت پارازیت یا ایجاد اختلال در فرکانس‌های هم سطح است که توسط سایر دستگاه‌ها ایجاد می‌شود. البته این اختلال به ندرت اتفاق می‌افتد و به دستگاه‌هایی که در آن محیط پارازیت ایجاد می‌کنند مرتبط است.